موسسه گنجینه سرزمین پارس

یازدهمین محله در بافت قدیم شیراز، محله کلیمی­ها است. این محله که در بین محله­های بازار مرغ و میدان شاه و محله درب مسجد محصور شده است. تاریخ پیدایش و شکل گیری این محله در شهر شیراز معلوم نیست و در کتاب­های تاریخی مرتبط با شیراز در دوره­های تاریخی گوناگون نامی از این محله برده نشده است و تنها در فارسنامه ناصری از منابع تاریخی دوره قاجاریه  آن را به عنوان محله­ای خارج از محلات دهگانه  شیراز به شمار آورده است و در منابع تاریخی ذکر شده که یهودیان شیراز در زمان کریم خان زند مانند دیگر نقاط ایران در محله­ای مخصوص زندگی می­کرده­اند.

البته در سفرنامه نویسانی که در دوره صفویه و به ویژه در دوران قاجاریه از شیراز بازدید داشته­اند

به محله سکونت کلیمی­ها و نوع مشاغل آن­ها اشاره شده است از جمله در سفر نامه مادام دیولافوا

که در دوره قاجاریه از این شهر بازدید داشته است چنین می­نویسد .

(یهودیان در شیراز در محله مخصوصی زندگی می­کنند و شغل آن ها، تجارت اشیای آهنی وصرافی است. بانکی دایر کرده­اند که ربح صد در صد پول وام می­دهد.

اکثر کلیمیان شیراز درآن زمان به کارهای طلا سازی و طلا فروشی اشتغال داشتند و بازار زرگرها

در وسط این محله قرارگرفته است و تا گذشته­ای نه چندان دور بخشی از اقلیت کلیمی­ها در این

محله سکونت دارند.

در زمان قدیم این محله دست نخورده بود و مکان­هایی مثل حمام، مکتب­خانه، بازار و بازارچه وکنیسه مخصوص کلیمی­ها در مرکز این محله قرار گرفته بود. با خیابان­کشی و تغییراتی که در بافت قدیم شیراز در اوایل دوران معاصر رخ داد خیابان­هایی در اطراف این محله ساخته شد به عبارتی در این محله خیابان فرهنگ، خیابان طالقانی در حاشیه شرقی آن و خیابان نمازی در سمت آن ساخته شد و خیابان سراسری لطفعلی خان زند از ناحیه جنوبی آن عبور می­کند که احداث این خیابان سراسری از وسط این محله آن را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم نموده است.که بازار زرگرها در نیمه جنوبی این محله واقع شده است. در چند اخیر بخشی از این محله در نیمه جنوبی آن توسط شهرداری تملک و تسطیح شده و پایانه شهید دستغیب در آن ساخته شد. در خاتمه باید اشاره کرد که جدایی گزینی کلیمیان تا نیمه اول قرن معاصر ادامه داشت ولی در پنجاه سال اخیر برخی از کلیمی­ها در سایر بخش­های جدید و نوساز شهر شیراز ساکن شده اند.