موسسه گنجینه سرزمین پارس

یکی از عناصر تشکیل دهنده شهرهای قدیمی در ایران در دوران گذشته دارا بودن برج وباروو حصار در اطراف این شهر بوده است که از آنجمله در شهر شیراز علاوه

بر ایجادحصاربرای جلوگیری از نفوذ دشمن در برخی مواقع خندقی نیز در اطراف آن حفر می کردند که معمولا پر از آب بوده است.

بررسی متون واسناد تاریخی نشان می دهد که در دوره دیلمیان تا کمی بعد ازوفات عضدالدوله دیلمی یعنی اواخر قرن چهارم(ه .ق ) شیراز شهری بوده است بدون برج وبارو،ولیکن در اواخر حکومت دیلمیان ابوکالینجاریکی از نوادگان عضدالدوله دیلمی از ترس دشمنان که اغلب شیراز رامورد هجوم قرار می دادند مجبور شد برای حفاظت این شهر از تجاوز دشمنان فرمان دهد تاحصاری در اطراف شهر بنا کنند.

بنا براین اولین برج وباروی شهرشیراز در دوره دیلمیان در سال 436( ه .ق ) ساخته شد.

وی همچنین در این دوران تعداد دروازه های شهر را از هشت دروازه به یازده دروازه رسانید.

بنا به گفته ابن بلخی آثاراین حصار تا اوایل قرن ششم یعنی زمان سلطنت محمد ابن ملکشاه سلجوقی (498 -511 )باقی مانده بود.در دوره های بعد نیز چندین بار حصار شیراز تجدید بنا واز نو ساخته شد از جمله در دوره اتابکان در سال 614 (ه  .ق) اتابک سعد ابن زنگی از پادشاهان اتابکی در تجدید بنای شهر اقدام کرده حصاری مستحکم بر گرداگرد شیرازبرافراشت.

حمدالله مستوفی از مورخان قرن هفتم که اواخردوره اتابکان رادرک کرده در وصف باروی شهر شیرازدورآنرادوازده هزار وپانصد گام ذکر نموده ویاد آوری کرده که در این زمان شیراز 17 محله و9 دروازه داشته است.