موسسه گنجینه سرزمین پارس

در دوره قاجاریه سه خانواده در شیراز از همه مقتدر تر وغالبا دست اندر کار حکومت بوده و با یکدیگر رقابت داشتند .  یکی خاندان  قوام که از اولاد حاج میرزا ابراهیم خان کلانتر بوده وغالبا منصب کلانتری  شیراز را داشتند وساکن محله بالا کفت بودند. بنا بر این در قسمت غربی این محله به ساختن عمارات مختلف پرداخته که معروفترین این ابنیه عبارت است از.

 دیوانخانه قوام (نارنجستان قوام ) واندرونی قوام (خانه زینت الملک ) که هر دو به فاصله یک کوچه در کنار  خیابان لطفعلی خان زند قرار دارند وحسینیه قوام که در این قسمت از محله بالا کفت قرار دارد. این محله به مناسبت سکونت  این خاندان به محله قوام هم شهرت یافته است.

خانواده دوم – خاندان مشیر است که اغلب منصب وزارت فارس را داشته اند ومسکن این خانواده در محله سنگ سیاه بوده ومجموعه ابنیه ای که در این محله احداث کرده اند عبات است از مسجد وحسینیه وخانه مشیر که هنوز هم دایر وبر قرار می باشند.

همچنین علاوه بر آنها  ، ساخت بنای کاروانسرا  وبازارو تیمچه مشیر است  که در شیراز بر قرار بوده وبه عنوان آثار تاریخی شاخص دوره قاجاریه به شمار می روند

خانواده سوم – خانواده سران ایل قشقایی است . افراد این خانواده که اغلب مقام ایل بیگی عشایرقشقایی راداشته اند ودر سمت غرب محله میدان شاه زندگی می کردند ومجموعه بناهای آنها که معروف به مسجد وباغ وحسنیه وحمام ایلخانی است در همین  محله قرار دارد.

علاوه بر این سه خانواده ، عده ای از اعیان واشراف واشخاص خیر نیز در عهد قاجار بودند که به احداث

مجموعه هایی پرداخته اند مانند حاج میرزا حسینعلی نصیر الملک که به احداث بناهای حمام وخانه  ومسجد نصیر الملک پرداخته وهم اکنون  آثار تاریخی باز مانده از وی در شیراز در سمت غرب محله قوام قرار دارد.

بنا بر این در حال حاضر در بافت قدیم شیراز تنها آثاری از مراکز حکومتی ودیوانی دوره زندیه به بعد باقی مانده است که امروزه به عنوان شاخص ترین بناهای تاریخی واز عناصر پایدار این شهر  می باشند .